Een stek is een stuk van de plant dat wordt gebruikt om een kloon te maken die kan uitgroeien tot een nieuwe plant. Om een kloon te maken, moeten stekken van de plant worden genomen en vervolgens in een speciaal groeimedium worden opgekweekt totdat zich wortels beginnen te vormen. Zodra de wortels zijn gevormd, kan het stekje in elke potgrond worden geplant en zal het net zo groeien als de oorspronkelijke plant.
Zomerstekken
Heel belangrijk bij het stekken is dat je snoeischaar scherp en proper is. Afhankelijk van de soort plant gebeurt het stekken op een ander moment van het jaar. Van juni tot oktober kan men bij een temperatuur van minstens vijftien graden zomerstekken of scheutstekken knippen. Dit gaat zeker op voor vele bessensoorten.
Je kan werken met een kopstek: in dat geval knip je net onder een blad en bestaat het ene einde van je stek uit een uiteinde van je plant. Bij een gewone stek of stengelstek heb je een stukje tussenin geknipt. Dit kan je perfect doen bij een vlierstruik. Bij een hielstek scheur je een beetje van de voet van de plant af en knip je af boven een blad wat hoger. Dit kan je bijvoorbeeld toepassen bij rozemarijn.
De gemiddelde steklengte varieert van vijf tot twaalf centimeter. Kies telkens een volgroeide, dus geen te jonge scheut. Zorg ook dat er geen blaadjes meer op het onderste derde van het stekje staan. Plaats de stekken in water of stekgrond. Die laatste is luchtige, doorlaatbare grond met turf, zand en kokosvezel. De keuze voor water of stekgrond hangt af van de plantensoort. Bij kamerplanten is water zeker een optie. Ververs het dan wekelijks.
Optioneel kan je de onderste drie centimeter van je stekje afschrapen met een snoeischaar, bevochtigen en in stekpoeder dompelen voor je het stekje in de stekgrond zet, best doe je dat trouwens in een speciaal stekpotje. Zorg dat de stekken niet uitdrogen en bescherm ze tegen te felle zon. Wanneer de wortels goed gevormd zijn, kan je de stekken voorzichtig uit de stekgrond of uit het water verwijderen en in potten met potgrond zetten.
Winterstekken
In de winter is de plant in rust en kan je bijvoorbeeld bij druivenstruiken houtachtige stekken snijden van november tot februari. Doe dit bij éénjarige twijgen, maar niet bij vorst of regenweer. Ook hier kan je een gewone stek of een hielstek knippen. Dat laatste kan bijvoorbeeld in het geval van kruisbessen of stekelbessen.
Gebruik, tenzij bij een populier, nooit het topgedeelte van de twijg als stek – een gouden tip van blogster Liesbet. Winterstekken die je in november knipt, kan je inkuilen op een beschutte plek en later uitplanten indien ze gelukt zijn. Zwarte bessen, die makkelijk wortelen, kan je ook nog in maart stekken en dadelijk uitplanten.
